Programma 3 | Duurzaam wonen in Breda

€ 59 mln

€ 46 mln

Onze ambitie

Breda wil compact en duurzaam zijn, vorm geven vanuit kernwaarden en sterke punten, met veel ruimte voor initiatief uit de stad, dorpen en wijken.
We zetten in op snelle en betaalbare woningproductie en op het beheer van de bestaande woningvoorraad: duurzaam en betaalbaar.

Het voorkomen en terugdringen van leegstand levert een essentiële bijdrage aan een beter werkende vastgoedmarkt. Dit draagt bij aan een leefbare, duurzame en toekomstbestendige stad. Waar mogelijk krijgt vastgoed een herbestemming als bijvoorbeeld wonen.

We werken toe naar optimaal hergebruik van afval. Door het stimuleren van de circulaire economie en apart inzamelen van de verschillende afvalsoorten ontstaat er een sterke reductie van restafval.

We werken zoveel mogelijk in de geest van de nieuwe Omgevingswet die vanaf 2019 van kracht wordt. Deze bestuurlijke opgave, voor een vereenvoudiging van de vele wetten en regels voor ruimtelijke plannen, vraagt om een totaal andere manier van denken en werken.

Breda zet in op een goede regionale samenwerking, met een sterke oriëntatie en positionering binnen de BOEL (Breda, Oosterhout en Etten Leur).

Wat is de uitdaging

Bron indicator: GemeenteBeleidsMonitor (GBM)
Meeteenheid: Score tussen 1 en 10

	Jaarstukken 2015	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
	7,2	Zie opmerking	7,2

Opmerking: Het onderzoek van de GBM vindt alleen in de oneven jaren plaats.

Bron indicator: GBM
Meeteenheid: Score tussen 1 en 10

	Jaarstukken 2015	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
	7,7	Zie opmerking	7,7

Opmerking: Het onderzoek van de GBM vindt alleen in de oneven jaren plaats.

Externe ontwikkelingen

De economie en de maatschappij veranderen de ontwikkeling van Breda. Door veranderingen op het gebied van wonen, economie, zorg en welzijn komt vastgoed beschikbaar op locaties in de bestaande stad, wijken en dorpen. Dat vraagt om nieuwe plannen.

De bevolking vergrijst, huishoudens zijn kleiner, vluchtelingen en arbeidsmigranten doen een beroep op de woningmarkt. Dit vraagt om een ander soort, vooral goedkopere, woningen en huisvesting. Bewoners dienen langer zelfstandig thuis te blijven wonen.

Het rijksbeleid op het gebied van afval wordt vanaf 2017 concreet in het project: Van afval naar grondstof (VANG).

De invoering van de Omgevingswet vereenvoudigt en bundelt de wetgeving voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water Het doel van de wet is om het omgevingsrecht eenvoudiger en inzichtelijker te maken. Gelijktijdig krijgt de gemeente meer vrijheid om in te spelen op de behoeften van initiatiefnemers en belanghebbenden. Daarnaast worden procedures korter en hoeft minder snel een vergunning aangevraagd te worden.

Thema's

Wonen in Breda

Wat willen we bereiken?

Het is goed wonen in Breda. De woonomgeving is aantrekkelijk en duurzaam. In Breda is er voor iedereen een geschikte en betaalbare woning. Dat willen we behouden en waar mogelijk versterken. Door een aantal recente ontwikkelingen zoals de gevolgen van de economische crisis, de vluchtelingenstroom, de extramuralisering in de zorg en nieuw rijksbeleid zoals de regels voor passend toewijzen is de druk op de sociale voorraad toegenomen en is er een urgente behoefte aan betaalbare huurwoningen op korte termijn. Dit vraagt om extra inspanningen om op korte termijn te voorzien in uitbreiding van betaalbare huurwoningen. Daarnaast wordt extra aandacht gevraagd voor het verruimen van de mogelijkheden van geschikte huisvesting voor de middeninkomens.

Wat gaan we ervoor doen?

Door invoering van de nieuwe Woningwet is veel veranderd voor corporaties en gemeenten. De gemeente Breda heeft door het opstellen van een Woonvisie en het maken van nieuwe prestatieafspraken (Alliantie 2015-2018) met corporaties en huurderskoepels (GHK) hier tijdig op ingespeeld.

De druk op de sociale voorraad is toegenomen en vraagt om een aanscherping van het beleid. De Aanvulling op de Woonvisie geeft de opgave aan voor de komende jaren met een focus op de betaalbaarheid en beschikbaarheid van woningen voor huishoudens met een laag inkomen of middeninkomen. De hoofdambitie is om voor deze groepen voldoende huurwoningen in de gemeente Breda beschikbaar te hebben. Daarnaast is het – in aansluiting op de Woonvisie 2013 – van belang de woonlasten betaalbaar te houden en ervoor te zorgen dat inwoners in een prettige woonomgeving kunnen wonen.

Naast de afspraken met woningcorporaties (en huurderskoepels) wordt ingezet op samenwerking met maatschappelijke en private partners ter realisering van de volkshuisvestelijke opgave in Breda Samen met maatschappelijke en private partners geven we uitvoering aan de afspraken.

Door een aantal nieuwe ontwikkelingen (zoals de toegenomen vluchtelingenstroom, de beperkte opvang in zorginstellingen en het beleid van passend toewijzen) is de druk op de sociale voorraad toegenomen. Binnen de programmering van ruim 8.185 woningen voor de periode 2015 tot en met 2024 beoogt de gemeente 1.640 reguliere sociale huurwoningen toe te voegen. Voor 1 juli 2019 dient de bouw van tenminste 1.000 betaalbare huurwoningen te zijn gestart (motie 1.000).

Daarnaast is er ook aandacht voor doorstroming (juiste doelgroep in juiste woning), de positie van middeninkomens, middeldure, vrije sector huur en particulier opdrachtgeverschap.

Wat is de uitdaging?

(Huishoudens met een midden- of hoger inkomen in een sociale huurwoning)

Bron indicator: WoON2015/Rigo woonlastenonderzoek
Meeteenheid: %

	Jaarstukken 2015	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
	18%		Zie opmerking	Verlaging ten opzichte van 2015

Opmerking: Het WoON vindt eens per drie jaar plaats (volgende vindt plaats in 2018). Gemeente en corporaties willen dat de sociale huurvoorraad wordt bewoond door huishoudens met een laag inkomen (tot € 35.739,-). Indien huishoudens met een hoger inkomen in een sociale huurwoning wonen is sprake van goedkope scheefheid. Door passend toewijzen worden betaalbare huurwoningen bij voorrang toegewezen aan bewoners met lage inkomens en wordt ingezet op het beperken van goedkoop scheefwonen.

(Aandeel van het inkomen voor totale woonlasten huurwoningen)

Bron indicator: WoON2015/Rigo woonlastenonderzoek
Meeteenheid: %

	Jaarstukken 2015	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
	38%

Samen met de corporaties zet de gemeente in op het betaalbaar houden van huurwoningen voor de lage inkomens. De verhouding tussen woonlasten en inkomen is een belangrijke indicator voor de betaalrisico’s van huishoudens. Uit onderzoek blijken de inkomens van huurders de afgelopen jaren te zijn gedaald en de woonuitgaven te zijn gestegen. Voor eigenaar-bewoners zijn de woonlasten de afgelopen jaren juist gedaald. Ten aanzien van de woonlasten zullen nadere voorstellen worden gedaan bij het aanbieden van het rapport Doelgroepen en woonlasten 2015. De gemeente zal daarbij de aandacht richten op ondersteuning van bewoners met een betaalrisico.

(Zoektijd reguliere woningzoekenden in maanden)

Bron indicator: Monitor sociale voorraad
Meeteenheid: Tijdsduur in maanden

	Jaarstukken 2015	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
	20		Zie opmerking

Opmerking: De gemiddelde zoektijd voor regulier woningzoekenden bedraagt nu 20 maanden. Er zijn met de corporaties nog geen afspraken gemaakt over de maximale zoektijd, In het RIGO onderzoek over de sociale huurvoorraad in Breda (maart 2016) is aangegeven dat een deel van de beschikbare huurwoningen wordt toegewezen aan specifieke doelgroepen zoals statushouders en bewoners met beperkingen. Mede daarom is het belangrijk om het aantal betaalbare sociale huurwoningen uit te breiden, zodat de zoektijd voor met name de primaire doelgroepen acceptabel blijft.

(Totaal aantal zelfstandige sociale huurwoningen corporaties)

Bron indicator: Monitor Sociale voorraad
Meeteenheid: Aantal

	Jaarstukken 2015	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
	22.199		+ 130	+ 130	+ 130

Opmerking: Om te komen tot een voldoende groot aantal woningaanbod voor bewoners met een laag inkomen, hebben corporaties en gemeente (alliantie) afspraken gemaakt over de gewenste omvang sociale huurwoningen. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen goedkope, betaalbare en bereikbare woningen. De uitbreidingsopgave voor de komende jaren ligt op 164 woningen in het betaalbare huursegment. Een deel wordt door de corporaties opgepakt (130 woningen jaarlijks), een deel door andere partijen (+34 woningen jaarlijks). Dit is een netto toevoeging, waarbij we ervan uitgaan dat eventuele sloop aanvullend wordt gecompenseerd met extra nieuwbouw. De werkelijke nieuwbouw opgave ligt dus hoger dan hier genoemde aantallen van 164 woningen jaarlijks.

Achterliggende documenten

Maand / Jaar	Kaderstellend / Rapporterend / Evaluerend	Document
		Parkeerverordening 2013

Gerelateerde producten

Wonen

Risico's

Geen risico's benoemd onder dit thema

Wat gaan we er voor doen?

Er is een Taskforce in het leven geroepen om samen met corporaties, huurders en marktpartijen de betaalbare voorraad te behouden, en tot juli 2019 met minstens 1.000 woningen te verruimen. Naast nieuwbouw, kijken we naar de benutting van leegstaand maatschappelijk -en commercieel vastgoed. We gaan op zoek naar slimme, vernieuwende woonconcepten en nieuwe financieringsconstructies. Waar nodig worden instrumenten herzien of ingevoerd (Doelgroepenverordening, Huisvestingsverordening).

Naast de reguliere behoefte aan betaalbare woningen, is specifieke aandacht voor bijzondere doelgroepen. Naar verwachting zal de taakstelling voor het huisvesten van statushouders in 2017 circa 400 personen bedragen. Daarnaast hebben we nog in 2016 gezorgd voor de uitbreiding van de woningvoorraad in de vorm van 50 tijdelijke woningen. Wij voeren over deze doelstellingen overleg met de corporaties; indien deze niet tot een sluitende business-case komen, zullen andere mogelijkheden worden onderzocht. De financiële consequenties zijn onderdeel van de business-case en daarom nog niet bekend.

Om ouderen te helpen om hun eigen woning te aan te passen, zijn we momenteel bezig met de voorbereiding van een blijverslening die we in 2017 introduceren.

Met het voorzetten van de Starterslening zal de gemeente ook in 2017 starters ondersteunen om een woning te kopen en gelijktijdig doorstroming bevorderen.

We ondersteunen de start van de Stichting Studenten en Jongerenhuisvesting Breda bij de uitvoering van haar activiteiten.

Binnen de regio stemmen we onze woningbouwopgave af met buurgemeenten en maken we afspraken ten behoeve van een divers en evenwichtig woningaanbod.

De voornoemde uitvoeringsactiviteiten zullen worden gemonitord en geëvalueerd in de jaarlijkse voortgangsrapportages.

Zowel in de Uitvoeringsagenda Woonvisie, als in de Jaarschijven Alliantie staan concrete activiteiten benoemd waarop gerapporteerd gaat worden. Extra aandacht gaat uit naar de monitoring van de sociale woningvoorraad.

Halfjaarlijks wordt nagegaan of de taakstelling voor statushouders is gehaald. Wanneer de noodzaak daar is zal desgewenst tot een kortere inval worden overgegaan.

In het Meerjarenperspectief Programmering en Grondbeleid (MPG) wordt gerapporteerd over de voortgang en realisatie van woningbouw in relatie tot de kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen.

Waarover gaan we rapporteren/verantwoorden?

Nieuw gebouwde woningen

(Aantal nieuw gebouwde woningen per 1.000 woningen)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
	2013 - 14,2		Zie opmerking

Opmerking: Dit is een landelijk verplichte indicator, waar de gemeente Breda niet op zal sturen. Daarom is geen streefwaarde bepaald.

Demografische druk

(Groene en grijze druk ten opzichte van 15 - 65 jaar)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
		50,5%	Zie opmerking

Opmerking: Dit is een landelijk verplichte indicator, waar de gemeente Breda niet op zal sturen. Daarom is geen streefwaarde bepaald.

Woonlasten éénpersoonshuishoudens

(Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishoudens)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
		€ 639	Zie opmerking

Opmerking: Dit is een landelijk verplichte indicator, waar de gemeente Breda niet op zal sturen. Daarom is geen streefwaarde bepaald.

Woonlasten meerpersoonshuishoudens

(Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishoudens)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
			Zie opmerking

Opmerking: Dit is een landelijk verplichte indicator, waar de gemeente Breda niet op zal sturen. Daarom is geen streefwaarde bepaald.

Gemiddelde WOZ-waarde

(WOZ waarde woningen in duizend euro)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
		€ 225	Zie opmerking

Opmerking: Dit is een landelijk verplichte indicator, waar de gemeente Breda niet op zal sturen. Daarom is geen streefwaarde bepaald.

Aantal sociale huurwoningen tot € 403,06

(Aantal zelfstandige huurwoningen goedkope prijsklasse tot € 403,06)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
	3.123	Volgt begin 2017	3.068

Aantal sociale huurwoningen tot € 618,24

(Aantal zelfstandige huurwoningen betaalbare prijsklasse tot € 618,24)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
	15.057	Volgt begin 2017	15.217

Aantal sociale huurwoningen tot € 710,68

(Aantal zelfstandige huurwoningen bereikbare prijsklasse tot € 710,68)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
	4.019	Volgt begin 2017	4.008

Lasten en baten van dit product

( bedragen x € 1.000 )

	Jaarrekening 2015	Begroting 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
Lasten	1.229	770	640	638	532	530
Baten	111	59	39	39	39	39
Saldo	1.118	711	601	598	493	491

Verdeling beschikbare ruimte

Wat willen we bereiken?

De Structuurvisie Breda 2030 geeft ons het kader waarbinnen we de verdeling van de ruimte vormgeven. We sturen op een bestemming van de ruimte die aansluit bij het gebruik en de behoefte. Daarmee dragen we bij aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven en instellingen en een aantrekkelijke en duurzame omgeving om in te wonen en te recreëren.
We zijn een sterke centrumstad, met een bovenregionale economische aantrekkingskracht. Een belangrijk uitgangspunt blijft een duurzame samenhang tussen het stad en buitengebied.

Wat gaan we ervoor doen?

We geven ruimte voor nieuwe initiatieven en innoveren de planologische procedures in de geest van de nieuwe Omgevingswet. We bereiden de invoering van de Omgevingswet voor zodat de organisatie en regelgeving hierop is aangepast bij het ingaan van de wet halverwege 2019. Deze doorontwikkeling maken we door met omliggende gemeenten om zo te komen tot een gezamenlijke Omgevingsvisie.
We verbinden partijen om ontwikkelingen mogelijk te maken. Hierbij maken we gebruik van initiatieven zoals het Stadslab en PakhuisB.
We beschermen de cultuurhistorische- en landschappelijke waarden van het buitengebied in de ruimtelijke plannen.

In de Structuurvisie Breda 2030 is een uitvoeringsperspectief opgenomen waarin is vastgelegd hoe, wanneer en waarmee Breda haar ambities wil realiseren. Dit uitvoeringsperspectief wordt aan de hand van de actuele ontwikkelingen aangepast. In de begrotingscyclus wordt over de voortgang van het uitvoeringsperspectief gerapporteerd.

Wat is de uitdaging?

Actualiteit uitvoeringsprogramma

Achterliggende documenten

Maand / Jaar	Kaderstellend / Rapporterend / Evaluerend	Document

Gerelateerde producten

Risico's

Wat gaan we er voor doen?

Vooruitlopend op de invoering van de Omgevingswet experimenteren we met het omgevingsplan in het bestemmingsplan Breda Zuidwest.
Bij het Haveneiland onderzoeken we hoe dit experiment geregeld kan worden in de vorm van een omgevingsplan
We beoordelen initiatiefplannen en nemen principebesluiten over de medewerking aan nieuwe initiatieven.
We actualiseren de bestemmingsplannen Nieuw Wolfslaar, Heilaar bedrijven en Digitparc waarbij we al rekening houden met de invoering van de Omgevingswet

Waarover gaan we rapporteren/verantwoorden?

Aantal principebesluiten en doorlooptijd

(Aantal genomen principebesluiten en doorloop in tijd)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
			Zie opmerking

Opmerking: Er is geen norm bepaald. In 2017 wordt gerapporteerd over de werkelijke cijfers

Ruimtelijke procedures

(Aantal ruimtelijke procedures)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
			Zie opmerking

Opmerking: Er is geen norm bepaald. In 2017 wordt gerapporteerd over de werkelijke cijfers

Lasten en baten van dit product

( bedragen x € 1.000 )

	Jaarrekening 2015	Begroting 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
Lasten	1.488	1.650	1.288	1.209	1.120	1.120
Baten	304	390	385	385	385	385
Saldo	1.184	1.260	903	824	735	735

Wat gaan we er voor doen?

We monitoren de bestaande voorraad en brengen de behoefte in beeld om hiermee te sturen op realisatie van de juiste nieuwbouw.
We maken afspraken met marktpartijen en corporaties en verankeren deze in planologisch juridische producten. Daarbij kijken we maximaal 10 jaar vooruit.
Waar mogelijk stellen we projecten bij zodat deze beter aansluiten bij de gewenste (woningbouw) behoefte.
We faciliteren initiatieven voor een tijdelijke invulling op braakliggende terreinen.
Binnen de regio stemmen we het programma van verschillende vastgoedsegmenten op elkaar af en maken we afspraken over een divers en evenwichtig regionaal programma.
Vooruitlopend op de invoering Omgevingswet geven we reeds vorm aan de organisatiestructuur, werkprocessen, digitale infrastructuur, instrumentarium en burgerparticipatie.
We stellen de visie op bestaand vastgoed vast en monitoren de leegstand. Er is een instrumentarium ontwikkeld om leegstand terug te dringen.

Waarover gaan we rapporteren/verantwoorden?

Stedelijke planning en programmering.

Leegstand

Lasten en baten van dit product

( bedragen x € 1.000 )

	Jaarrekening 2015	Begroting 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
Lasten	3.278	1.742	1.535	1.764	1.860	2.126
Baten	1.464	250	250	250	250	250
Saldo	1.813	1.492	1.285	1.514	1.610	1.876

Breda is een duurzame en bestendige stad

Wat willen we bereiken?

Breda gaat voor de circulaire economie bedoeld om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Breda is in 2044 CO2 neutraal en in 2050 klimaatbestendig.

In 2020 is de CO2 emissie in Breda met 45% teruggebracht ten opzichte van het peiljaar 2006.

Wat gaan we ervoor doen?

We geven uitvoering aan de Duurzaamheidsvisie Breda 2030 en voeren samen met partijen in Breda en de regio projecten uit.

Wat is de uitdaging?

(Klimaatneutraal in 2044)

Bron indicator:
Meeteenheid: Kton

	Jaarstukken 2015	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
	2013 989	804	759	714	668	623

Opmerking: Breda is klimaatneutraal in 2044. In 2020 is de CO2 emissie in Breda met 45% teruggebracht t.o.v. het peiljaar 2006. De opgenomen normen zijn streefdata . De daadwerkelijke CO2 cijfers komen pas 3 jaar na dato beschikbaar. Vandaar dat pas nu de daadwerkelijke CO2 waarde van 2013 kan worden bepaald.

(Aantal dagen dat concentratie PM10 meer is dan 50 µg/m3.)

Bron indicator:
Meeteenheid:

	Jaarstukken 2015	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
	Meetstation B: 13 dagen Meetstation T: 10 dagen		Minimaal op niveau 2015

Opmerking: Er zijn twee meetstations: Meetstation Bastenakenstraat en Tilburgseweg. De wettelijke grens dat concentratie PM10 meer is dan 50 µg/m3 is 40 dagen. In de actualisering van de Duurzaamheidsvisie en de bijbehorende actsheets zullen de normen voor Breda bepaald worden.

(Restafval per inwoner per jaar)

Bron indicator:
Meeteenheid: KG

	Jaarstukken 2015	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
	181		170	160	140	127

Opmerking: Als tussenstap naar de rijksdoelstelling in het programma Van Afval Naar Grondstof (VANG) van 0 kilogram restafval per inwoner per jaar in 2030.

Achterliggende documenten

Maand / Jaar	Kaderstellend / Rapporterend / Evaluerend	Document

Gerelateerde producten

Risico's

Voor milieubeheer zijn er geen risico's

Wat gaan we er voor doen?

Wat gaan we er voor doen?

Afval
Gefaseerde uitvoering rijksbeleid. In 2017 vindt implementatie plaats van de Bredase strategie: anders inzamelen. Hier wordt ingezet op beperken van restafval middels het inzamelen van gescheiden reststromen.

Bodem
In 2017 wordt het onderzoek op locaties met onacceptabele verspreidingsrisico’s voorgezet. Nadruk ligt op de wijze waardoor risico’s zijn beheerst en/of verontreinigingen zijn gesaneerd.

Hergebruik van grond
De resultaten van de pilot ‘gronddepot Breda’ zijn in 2017 bekend.
Daarmee worden de mogelijkheden en haalbaarheid voor hergebruik van grond duidelijk.
Energie en klimaat
In het Uitvoeringprogramma Klimaat (UPK) zijn projecten opgenomen (in 2016 waren dat er 74) verdeeld over zes klimaatthema’s die concreet invulling geven aan het overkoepelende klimaatdoel

Geluid
De geluidkaart wordt geactualiseerd. Het accent bij aanpak geluidhinder ligt bij aanpak van de bron. Zo krijgen alle stads- wijkontsluitingswegen en drukke buurtontsluitingswegen een stiller wegdek. Gemiddeld worden er 2 wegvakken per jaar ‘stiller’ gemaakt. De ervaring van geluidoverlast door inwoners wordt gemonitord.

Geur
Geurcontouren van bedrijven maken we inzichtelijk. De ervaring van geuroverlast van de Bredanaar wordt gemonitord.

Luchtkwaliteit
Actief werken aan de gezondheid van inwoners van Breda op het gebied van luchtkwaliteit. (zoals milieuzones, doorstromingsmaatregelen e.d.)

Waarover gaan we rapporteren

Afval
Kg. restafval per persoon in Breda.

Bodem
In 2017 wordt verslag gedaan van de voortgang van onderzoek op locaties met onacceptabele verspreidingsrisico’s

Hergebruik van grond
De uitslag van de pilot over de haalbaarheid van een gronddepot wordt gerapporteerd.

Energie en klimaat
Elk jaar wordt de CO2-emissie van Breda bepaald en gerapporteerd (cijfers ijlen wel drie jaar na).
De projecten uit het Uitvoeringsprogramma Klimaat worden jaarlijks geëvalueerd en gecommuniceerd.

Geluid
De stads- en wijkontsluitingswegen en drukke buurtontsluitingswegen die zijn uitgerust met een stiller wegdek (gemiddeld twee per jaar).
De ervaring van geluidoverlast door inwoners. (d.m.v. Omnibusenquête)

Geur
De ervaring van geuroverlast door inwoners. (d.m.v. Omnibusenquête)

Luchtkwaliteit
Aantal dagen overschrijding van de fijn stof norm.

Waarover gaan we rapporteren/verantwoorden?

Omvang huishoudelijk restafval

(Omvang huishoudelijk restafval in KG per inwoner)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
	181		170	160	140	127

Hernieuwbare elektriciteit

(Aandeel hernieuwbare elektriciteit van totale elektriciteit)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
	2014 - 1,8%		Zie opmerking

Opmerking: Dit is een landelijk verplichte indicator, waar de gemeente Breda niet op zal sturen. Daarom is geen streefwaarde bepaald. Hernieuwbare elektriciteit komt van energiebronnen die onuitputtelijk zijn en telkens opnieuw kunnen worden gebruikt voor het opwekken van energie. Voorbeelden zijn waterkracht, zonne-energie (via zonnepanelen), windenergie (via windturbines) en energie uit biomassa (bv. vergisting van groente-, fruit- en tuinafval, vergisting van mest of slib of verbranding van houtafval).

Lasten en baten van dit product

( bedragen x € 1.000 )

	Jaarrekening 2015	Begroting 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
Lasten	2.946	3.094	3.008	2.779	2.746	2.742
Baten	1.044	1.104	1.239	1.011	1.011	1.011
Saldo	1.902	1.990	1.769	1.768	1.734	1.731

Wat gaan we er voor doen?

Natuur- en milieueducatie draagt bij aan bewustzijn en -wording en het biedt handvatten voor natuur- en duurzaamheidsthema’s.

Educatie en communicatie richt zich op alle onderwijs en burgers en is niet exclusief gekoppeld aan een afdeling of programma. We werken samen met maatschappelijke organisaties én bedrijven voor natuur, milieu en duurzaamheid.

Boerderij Wolfslaar is landelijk een van de mooiste kinderboerderijen van Nederland en met circa 200.000 bezoekers per jaar een belangrijke (gratis) publiekstrekker in Breda. Voor inmiddels vele generaties is het de plek waar men kennis maakt met landbouwhuisdieren en de natuur. Boerderij Wolfslaar draagt bij aan het natuur en milieubewustzijn van mensen in de Baronie van Breda .
Het is een beleef en inspiratieplek met cursussen lezingen en evenementen. Het is de etalage voor het gemeentelijk beleid op het terrein van dierenwelzijn, stadslandbouw, duurzaamheid, natuurrecreatie en cultuurhistorie, steeds binnen de context van de boerderij.
Boerderij Wolfslaar is een belangrijke pijler van de Natuurpoort Landgoed Wolfslaar.

In 2017 bouwen we circulair en biobased een nieuw quarantaine hok, kleedruimte, opslag, overkapte publieksruimte en horeca waarmee we door de publieksfunctie niet alleen voor een showcase zijn voor duurzaam bouwen maar ook concreet uitvoering geven aan de gemeentelijke duurzaamheidsdoelstellingen.

Lasten en baten van dit product

( bedragen x € 1.000 )

	Jaarrekening 2015	Begroting 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
Lasten	972	902	760	760	759	758
Baten	375	250	198	198	198	198
Saldo	597	652	563	562	562	561

Wat gaan we er voor doen?

Natuur en ecologie
De ecologische hoofdstructuur wordt gerealiseerd door gebieden te verwerven en in te richten.
De buiten de Ecologische Hoofdstructuur vallende groenblauwe structuren worden robuust ingericht zodat ze kunnen dienen als waterretentie en ecologische verbindingszones. Er wordt ingezet op het openbaar toegankelijk maken van de groene terreinen langs de binnen singel. In 2030 woont iedere Bredanaar op ‘pantoffelafstand’ (200 meter) van een groene rustplek.

Klimaatadaptatie
Breda wordt voorbereidt op de gevolgen van klimaatverandering. We doen dat door klimaatadaptatie o.a. te koppelen aan natuur, gezondheid en economische kansen.

Waarover gaan we rapporteren
Natuur en ecologie
Ecologische hoofdstructuur: de stand van zaken m.b.t. de verworven en ingerichte gebieden wordt gerapporteerd.
Er wordt gerapporteerd over de voortgang van het Uitvoeringsprogramma Groen en Water.

Klimaatbestendigheid (adaptatie)
De projecten uit het Uitvoeringsprogramma Klimaat worden jaarlijks geëvalueerd en gecommuniceerd.

Lasten en baten van dit product

( bedragen x € 1.000 )

	Jaarrekening 2015	Begroting 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
Lasten	490	1.085	1.266	1.333	1.354	1.244
Baten	258	193	193	193	193	193
Saldo	231	892	1.073	1.140	1.161	1.051

Wat gaan we er voor doen?

Het beheer van het openbaar groen is opgenomen in programma 4 (basis op orde) maar heeft ook een relatie met het woonklimaat.

Lasten en baten van dit product

( bedragen x € 1.000 )

	Jaarrekening 2015	Begroting 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
Lasten	280	269	267	267	267	267
Baten	71	85	85	85	85	85
Saldo	209	184	182	182	182	182

Bereikbaar Breda

Wat willen we bereiken?

Breda is een toegankelijke, gastvrije en goed bereikbare stad, duurzaam en veilig. Speciale aandacht hierbij voor de economische toplocaties als de Binnenstad, Via Breda, en de bedrijventerreinen zoals opgenomen in de structuurvisie 2030 (mobiliteitsaanpak Breda) en zoals ook bestuurlijk vastgesteld in Brabantstad.

Wat gaan we ervoor doen?

Samen met partijen in Breda en de regio wordt invulling gegeven aan de visie Mobiliteitsaanpak Breda, zoals het toekomstbestendig maken van de noordelijke rondweg en de aanpak van enkele knooppunten op de zuidelijke as. We maken ons politiek sterk voor de verbreding van de A27 (KP Hooipolder (volledig ongelijkvloers in de toekomst) – KP St. Annabosch) en de A58 (Breda – Tilburg en de aanpak van het wegvak Galder – St. Annabosch). Voor treinverbindingen ligt het accent op de internationale trein naar Antwerpen en Brussel die nog steeds niet operationeel is. Daarnaast werken we in Brabants verband aan de realisering van de internationale treinverbinding naar Düsseldorf en als toekomstperspectief “ een rechtstreekse OV verbinding Breda-Utrecht”.

We ronden het meerjaren uitvoeringsprogramma Mobiliteit (MUP) 2015-2018 af welke gericht is op beter auto- en vrachtverkeer op de stedelijke assen en de aanpak voor de fiets. We maken een begin met toekomstbestendig openbaar vervoer en pakken de verkeersonveilige plekken aan. Niet alleen de black spots komen aan de orde maar ook “grey –spots” en doelgroep gerichte gedragsacties o.a. bij scholen en in woonwijken. Daarnaast stellen we een vervolg MUP 2019-2022 op.

Door het realiseren van de projecten uit het Meerjaren uitvoeringsprogramma Mobiliteit vinden we aansluiting bij de mobiliteitsambities uit de Structuurvisie 2030

Wat is de uitdaging?

(Tevredenheid over bereikbaarheid binnenstad door Bredanaars)

Bron indicator: Omnibus enquête
Meeteenheid: %

	Jaarstukken 2015	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
	65%	Wordt in het najaar 2016 gemeten	67%	68%	69%	70%

(Aandeel verplaatsingen met duurzame vervoermiddelen (Modal split))

Bron indicator: Omnibus enquête
Meeteenheid: %

	Jaarstukken 2015	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
	58%	Wordt in het najaar van 2016 gemeten	Doel is een stijgende lijn*

Opmerking: In de Omnibus enquête wordt aan de Bredanaar gevraagd welke vervoermiddel hij/zij het meest gebruikt binnen Breda. Hierin moet dus de model shift (verandering van vervoerwijze) in de loop der jaren zichtbaar worden (het aandeel fiets/OV ten opzichte van auto). *In de Structuurvisie is een ‘hard’ doel opgenomen: De nog verwachtte mobiliteitsgroei 2007->2030 wordt grotendeels opgevangen door fiets en OV. Hierdoor zal het aandeel fiets en OV toenemen in de modal Split t.o.v. de auto. In cijfers (doelstelling 2007 -> 2030): aandeel fiets van 27% naar 35%, aandeel OV van 5% naar 10% en aandeel auto van 68% naar 55%. Het bepalen van de modal split van Breda is relatief duur en gebeurd niet jaarlijks. Bovenstaande tabel komt uit de Omnibusenquête en is A/ alleen gebaseerd op Bredanaars (en dus niet op de forens die in Breda werkt maar elders woont) en is B/ gebaseerd op ‘de 4 activiteiten die vrijwel alle Bredanaars ondernemen’ (woon-werk verkeer zit hier bijvoorbeeld niet bij). Kortom: bovenstaande modal split benadering is ‘second best’ en geeft een goede indicatie, maar is dus een ander cijfer dan de SV2030 doelstelling. Momenteel wordt onderzocht of het mogelijk is om jaarlijks ‘de goede’ modal split te bepalen.

(Rapportcijfer door Bredanaars van verkeersveiligheid eigen buurt)

Bron indicator: GBM
Meeteenheid: Score tussen 1 en 10

	Jaarstukken 2015	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
	6,1	Zie opmerking	6,5	6,6	6,8	7,0

Opmerking: Het onderzoek van de GBM vindt alleen in de oneven jaren plaats.

Achterliggende documenten

Maand / Jaar	Kaderstellend / Rapporterend / Evaluerend	Document

Gerelateerde producten

Risico's

Voor mobiliteit zijn er geen risico's.

Wat gaan we er voor doen?

Bereikbaarheid:
De afwikkelcapaciteit op de Stadsontsluitingswegen wordt vergroot door gerichte maatregelen te treffen zoals aanpak kruispunt Emerparklaan-Backer en Ruebweg, fase 2 van aansluiting Haagse Beemden/A16 op Backer en Ruebweg, op de ZRW nabij de Fatimastraat wordt een opstelstrook toegevoegd, groene golf Beverweg-Kapittelweg enzovoort.

Waarover gaan we rapporteren/verantwoorden?

Verkeersongevallen met motorvoertuig

(Verkeersongeval met een motorvoertuig)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
	2014 - 6%		Zie opmerking

Opmerking: Dit is een landelijk verplichte indicator, waar de gemeente Breda niet op zal sturen. Daarom is geen streefwaarde bepaald.

Overige vervoersongevallen

(Overige vervoersongevallen met een gewonde fietser)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
	2014 - 9%		Zie opmerking

Opmerking: Dit is een landelijk verplichte indicator, waar de gemeente Breda niet op zal sturen. Daarom is geen streefwaarde bepaald.

Lasten en baten van dit product

( bedragen x € 1.000 )

	Jaarrekening 2015	Begroting 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
Lasten	4.792	5.988	6.259	6.344	6.365	6.897
Baten	58	278	252	252	252	252
Saldo	4.734	5.710	6.007	6.092	6.113	6.645

Wat gaan we er voor doen?

In 2017 komt een pilot om op wijkniveau OV ritten te vervangen door KCV ritten (Kleinschalig Collectief Vervoer).
Er komt een studie naar vraagafhankelijk OV.
Door lobbyen proberen we de spoorlijn Breda-Utrecht hoog op de bestuurlijke agenda’s te krijgen.

Lasten en baten van dit product

( bedragen x € 1.000 )

	Jaarrekening 2015	Begroting 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
Lasten	115	98	83	78	76	76
Baten	0	0	0	0	0	0
Saldo	115	98	83	78	76	76

Wat gaan we er voor doen?

Breda heeft zelfs op piekmomenten voldoende (fiets)parkeercapaciteit in de 5 gemeentelijke garages, op de drie terreinen, op straat en in de gemeentelijke gratis fietsenstallingen.
Dagelijks wordt gehandhaafd op gevaarlijk en hinderlijk gestalde fietsen bij het station, in de binnenstad en bij risicowedstrijden van NAC.
In het kader van de stedelijke ambitie van Breda als Smart city wordt het kenteken parkeren op straat en in de garage in 2017 uitgerold in de gehele stad waarmee de dienstverlening en betalingsbereidheid in positieve zin zullen worden vergroot.
Aansluitend op het verhaal van Breda worden marketingacties ontwikkeld en maatregelen getroffen die het parkeren in Breda nog leuker en makkelijker maken.
In 2017 wordt de in 2014 gestarte fiscalisering van vergunning gebieden afgerond met de laatste twee wijken: Nonnenveld e.o. en Gerardus Majella e.o. Daarmee is het parkeerregime in de gehele stad gelijk en wordt er ook in deze laatste twee wijken zo optimaal mogelijk gebruik gemaakt van de beschikbare openbare parkeerruimte door vergunninghouders, bezoekers én kortparkeerders.

Lasten en baten van dit product

( bedragen x € 1.000 )

	Jaarrekening 2015	Begroting 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
Lasten	11.081	11.068	9.014	9.014	9.014	9.014
Baten	14.334	13.909	14.424	14.424	14.424	14.424
Saldo	-3.254	-2.841	-5.410	-5.410	-5.410	-5.410

Grote woonprojecten in de stad

Wat willen we bereiken?

De groei van huishoudens in Breda ligt de komende tien jaar ver boven het landelijk gemiddelde van 7%. Breda heeft een (extra) bouwopgave om deze groei van huishoudens mogelijk te maken en om tekorten weg te werken. De nieuwbouw dient bij te dragen aan het wegwerken van de tekorten binnen de bestaande voorraad. Naast nieuwbouw is daarbij ook de transformatie van bestaand leegstaand vastgoed van betekenis.
We maken de bestaande grote projecten zoals Teteringen af en daarnaast richten we ons op vraaggerichte ontwikkelingen die kwaliteit toevoegen aan het bestaande woningaanbod.
De focus van nieuwe ontwikkelingen ligt bij de compacte stad, zoals vastgelegd in de Structuurvisie Breda 2030.

Wat gaan we ervoor doen?

De ambitie om voldoende betaalbare woningen beschikbaar te hebben voor huishoudens met een laag inkomen verdient de komende jaren extra aandacht. De komende jaren dient netto 20% van de uitbreidingsopgave te worden gebouwd in de sociale sector. Ook voor huishoudens met een middeninkomen wil de gemeente voldoende middel dure woningen realiseren (huurprijs vanaf € 711,-). De nieuwbouw zal vooral bestaan uit het toevoegen van grondgebonden koopwoningen en uit appartementen in zowel het koop- als huursegment.
De nieuwbouw dient bij te dragen aan het versterken van het karakter van buurten en wijken in Breda, met daarin een compleet aanbod en variëteit van gewilde woonmilieus.
We voeren vastgestelde gemeentelijke grondexploitaties uit. Het merendeel van de toevoeging van woningen is geconcentreerd in de grondexploitaties van Teteringen.
Met initiatieven waarover we een positief principebesluit hebben genomen, nemen we vervolgstappen om tot realisatie te komen.

Realiseren van ruim 8.100 woningen in 10 jaar tijd (2015-2024), die kwaliteit toevoegen aan de stad en die aansluiten op de huidige en toekomstige woningvraag en daarmee aanvullend zijn op de bestaande voorraad.

Wat is de uitdaging?

Opleveringen woningen

	Jaarstukken 2015	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
	620	700+	812	812	812	812

Achterliggende documenten

Maand / Jaar	Kaderstellend / Rapporterend / Evaluerend	Document

Gerelateerde producten

Risico's

De risico's ten aanzien van de grondexploitaties voor woningbouw zijn opgenomen in de paragraaf Grondbeleid.

Wat gaan we er voor doen?

Uitvoeren vastgestelde grondexploitaties met woningbouw waaronder:
Voorbereiden van de Eikberg, fase 2.
In Teteringen voeren we de uitgifte van gronden uit volgens de realisatiestrategie.
Voor Heilaarpark doorlopen we de procedure voor wijziging van het bestemmingsplan.
In Nieuw Wolfslaar geven we gronden uit voor Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO).

Waarover gaan we rapporteren/verantwoorden?

Aantal woningen

(Aantal woningen waarvoor grond is uitgegeven)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
	191	183	277	252	130	91

Realisatie Teteringen

(Ontwikkel- en Realisatiestrategie Teteringen 2015-2023 )

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
	53	90	153	117	130	91

Sturen op de realisatie van woningbouw in Teteringen volgens de realisatiestrategie Teteringen. In Teteringen staan in totaal 671 nog te realiseren woningen op gemeentelijke uitgeefbare gronden in de planning. In Teteringen wordt 67% van de huidige ontwikkelingen van het Bredaas gemeentelijk grondbedrijf gebouwd. Tot 2023 betekent dat zo’n 100 woningen per jaar.

Lasten en baten van dit product

( bedragen x € 1.000 )

	Jaarrekening 2015	Begroting 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
Lasten	30.278	29.803	34.080	22.199	17.964	17.725
Baten	27.247	23.711	28.132	16.174	11.930	11.694
Saldo	3.031	6.092	5.948	6.025	6.033	6.031

Wat gaan we er voor doen?

We faciliteren projecten waarvoor een positief principebesluit is genomen. Met de initiatiefnemer onderzoeken we de haalbaarheid en sluiten we (anterieure) overeenkomsten om de planologische procedures te doorlopen.

Waarover gaan we rapporteren/verantwoorden?

Anterieure overeenkomsten

(Aantal woningen in lopende faciliterende projecten:)

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
			Zie opmerking

Opmerking: Hiervoor is geen norm geformuleerd. We rapporteren over de woningen die in lopende projecten zijn opgenomen aan het einde van het jaar.

Lasten en baten van dit product

( bedragen x € 1.000 )

	Jaarrekening 2015	Begroting 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
Lasten	0	0	0	0	0	0
Baten	0	0	0	0	0	0
Saldo	0	0	0	0	0	0

Financiën

(bedragen x € 1.000)

Thema	Jaarrekening 2015	Begroting 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020
Lasten
Wonen in Breda	1.229	770	640	638	532	530
Verdeling beschikbare ruimte	4.766	3.391	2.823	2.973	2.979	3.246
Grote woonprojecten in de stad	30.278	29.803	34.080	22.199	17.964	17.725
Bereikbaar Breda	15.988	17.154	15.355	15.436	15.455	15.987
Breda is een duurzame en bestendige stad	4.688	5.350	5.301	5.138	5.125	5.012
Totaal lasten	56.948	56.468	58.198	46.384	42.055	42.499
Baten
Wonen in Breda	111	59	39	39	39	39
Verdeling beschikbare ruimte	1.769	640	635	635	635	635
Grote woonprojecten in de stad	27.247	23.711	28.132	16.174	11.930	11.694
Bereikbaar Breda	14.392	14.187	14.676	14.676	14.676	14.676
Breda is een duurzame en bestendige stad	1.748	1.631	1.714	1.487	1.487	1.487
Totaal baten	45.266	40.228	45.196	33.011	28.767	28.531
Mutaties in reserves
Stortingen	939	702	582	582	582	582
Onttrekkingen	520	906	907	907	907	907
Totaal reserves	419	-205	-325	-325	-325	-325
Totaal ten laste van de algemene middelen	12.101	16.035	12.677	13.047	12.962	13.643

Relevante afwijkingen ten opzichte van vorig begrotingsjaar

Voor de Grote woonprojecten in de stad wordt voor een toelichting op de grondexploitaties woningbouw verwezen naar de paragraaf Grondbeleid.

Bij het thema Bereikbaar Breda is de exploitatie van het parkeerbedrijf sluitend na een afdracht van € 3 miljoen. De mutatie in de begroting wordt veroorzaakt door hogere opbrengsten als gevolg van de stijging van het tarief en de stijging van kosten fietshandhaving volgens het meerjarenperspectief. De toename van de lasten van € 0,55 miljoen voor mobiliteit worden verklaard op basis van de hogere kapitaallasten als gevolg van investeringen in diverse projecten.

Mutaties in reserves

(bedragen x € 1 miljoen)
	Stand op	Mutaties in	Stand op
Reserves	1-1-2017	2017	31-12-2017
Parkeerbedrijf reserve	702		702
Parkeerfonds	545		545
Bodemfonds	1.624	52	1.676
Klimaatfonds	398	98	496
Groenfonds	271	-475	-204
Totaal reserves	3.540	-325	3.215

Mutaties in voorzieningen

(bedragen x € 1 miljoen)
	Stand op	Mutaties in	Stand op
Voorziening	1-1-2017	2017	31-12-2017
Vrz Parkeergarage de Prins	157	57	214
Vrz Parkeergarage Concordia	216	-16	200
Vrz Parkeergarage Barones	1.038	281	1.319
Vrz Parkeergarage Chassé	511	-36	475
Vrz Parkeergarage Turfschip	302	53	355
Vrz Fietsenstalling Oude Vest	10	4	14
Vrz Fietsenstalling Nieuwstraat	43	7	50
Vrz planmatig onderhoud VO	771		771
Vrz. verkeersregelinsta. (VRI's)	126	70	196
Vrz verlieslatende contracten	9.025		9.025
			0
Totaal voorzieningen	12.199	420	12.619

Investeringen

(bedragen x € 1.000)
Investeringen in dit programma	Lopend krediet in	Nog te voteren in	Totaal beschikbaar in	Geraamde uitgaven	Geraamde uitgaven	Geraamde uitgaven	Geraamde uitgaven
	1-1-2017	2017	2017	2017	2018	2019	2020
Luchtkwaliteit	70		70	70	0	0	0
Geactiveerde investeringen GB	3.733		3.733	3.733	0	0	0
Hoogeind	-32		-32	-32	0	0	0
Wonen	188	90	278	278	0	0	0
Doorstr.maatr.NRW	974		974	974	0	0	0
NME	0		0	0	0	0	0
Amphia	4.453		4.453	4.021	432	0	0
Mobiliteit	7.904	3.200	11.104	11.104	0	0	0
Parkeren	0	550	550	550	0	0	0
Totaal	17.290	3.840	21.130	20.698	432	0	0
Ondernemend Breda

Verbonden partijen

GR Nazorg Gesloten Stortplaatsen Bavel-Dorst en GR Nazorg Gesloten Stortplaatsen Bavel-Dorst en Zevenbergen

Algemene informatie

Programma: 3. Duurzaam wonen in Breda
Thema: 3.5 Breda is een duurzame ....
URL:
Verantwoordelijk bestuurder: Paul de Beer
Bestuurlijk vervanger: Alfred Arbouw
Belang Breda in verbonden partij in %:
Soort verbonden partij: Gemeenschappelijke regeling

Bijdrage verbonden partij aan programma

Doel van de wetgever is te voorzien in een zodanig beheer van stortplaatsen dat nu en in de toekomst de grootst mogelijke bescherming tegen nadelige gevolgen voor het milieu wordt geboden.

Bijzondere ontwikkelingen bij de verbonden partij

1. Volgens de huidige planning wordt de stortplaats Zevenbergen in het eerste kwartaal van 2018 overgedragen aan de provincie Noord-Brabant en vindt de afrekening plaats. 2. Er is gestart met het onderzoek naar de systematiek omtrent berekening van het doelvermogen en de jaarlijkse dotatie aan de voorziening om meerjarig tot een stabiele financiële bijdrage voor de deelnemende gemeenten te komen.

De belangrijkste risico's bij de verbonden partij

Verlagen van de rekenrente.

Financiële informatie

(bedragen x €1,000)

		2015	2016	2017
Financiële bijdrage	van Breda	224	235	42
Eigen vermogen		1,098	1,098	1,098
Vreemd vermogen		24,434	24,580	24,304
Resultaat voor bestemming		-36	0	0
Weerstandsvermogen		1,098	1,098	1,098
Netto schuldquote in %
Solvabiliteit in %		4	4	4